BLOG: wendbaarheid = snel en zonder gedoe reageren

Een wendbare organisatie weet snel en zonder gedoe te reageren op onvoorspelbare dynamiek in de omgeving, zodat de organisatie van toegevoegde waarde is én blijft voor haar klanten, cliënten, patiënten of burgers. Maar wat is dan ‘snel’? En wat is ‘zonder gedoe’?

Eerst dat woord ‘snel’. Snel hangt samen met tijd. Eind jaren 80 stelde George Stalk Jr. op basis van zijn onderzoek naar het concurrentievoordeel van Japanse organisaties vast dat ‘tijd’ de volgende horde is waarmee je als organisatie concurrentievoordeel zou kunnen behalen. Het begrip ‘snel’ kun je bezien in dit licht. Tegelijkertijd is het een relatief begrip. Is twee minuten snel of langzaam? Als het erom gaat met een nieuwe tenniscoach in zee te gaan, is twee minuten snel. Als het gaat om te reageren op een service van je tegenstander, is zelfs twee seconden al te lang. De onvoorspelbaarheid maakt dat twee minuten de ene keer overhaast is en de andere keer een te langzame reactie die zelfs levens kost. Voor een onderneming als The Ocean Cleanup zou een kwartier heel weinig zijn om de financiering rond te krijgen van een goede vervolgpilot. Als je huis in brand staat, wil je daarentegen niet dat de brandweercommandant even een kwartiertje reflectietijd inbouwt voordat hij zijn bevelen geeft.

‘Snel’ ligt ergens op de balans tussen overhaast en te laat.

Het enige wat we kunnen doen, is ‘snel’ definiëren met behulp van een bovengrens en een ondergrens. ‘Snel’ ligt ergens op de balans tussen overhaast en te laat. Wat dat precies is, verschilt per organisatie en per vraagstuk.

Ook voor ‘zonder gedoe’ is er een boven- en ondergrens aan te geven. ‘Zonder gedoe’ ligt ergens tussen bureaucratie en willekeur. Een teveel aan regels maakt dat mensen stroperigheid zullen ervaren, die de wendbaarheid niet ten goede komt. Maar bij te weinig regels komt de legitimiteit van je handelen in het geding. Dan stuit je op willekeur. Legitimiteit is nodig om te voldoen aan de maatschappelijke normen en waarden (soms vormgegeven in regels en wetten). Als je hier geen oog voor hebt, willen klanten niet bij je kopen, medewerkers niet bij je werken en banken je geen leningen verstrekken. Door de juiste mate van legitimiteit te kiezen, kun je ‘zonder gedoe’ veranderingen aanbrengen in je organisatie.

Zoeken naar de gulden middenweg

Aristoteles (384-322 v.Chr.) was als Grieks filosoof en wetenschapper de grondlegger van de deugdenethiek. Hij stelde de vraag wat ‘goed leven’ is. Goed leven als werkwoord welteverstaan, niet ‘het goede leven’ als zelfstandig naamwoord. De kern van zijn idee komt erop neer dat deugden vragen om het juiste midden te kiezen tussen twee tegengestelde extremen. Een deugd is dus bijvoorbeeld niet het midden tussen een beetje dapper zijn en heel erg dapper zijn, maar tussen lafheid en overmoedigheid. Wat precies het juiste midden is, hangt af van de omstandigheden en is een afweging die iedereen voor zichzelf moet maken.

Organiseren op je voorvoeten gaat – zoals Aristoteles al zei – dus over steeds weer het juiste midden vinden. Voor wendbare organisaties is dat van groot belang. Uiteraard is het juiste midden vinden ook toe te passen op organisaties waar de dynamiek niet zo groot is. Dit midden is dan simpelweg anders: zij kunnen meer tijd nemen en meer moeite doen om te reageren en zich aan te passen.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Click to access the login or register cheese
Scroll naar boven